Edremit Zeytin ve Zeytinyağı Derneği, zeytin ve zeytinyağı sektöründeki sorunları çözmek için kapsamlı bir çalışma gerçekleştirdi. 14 Kasım 2024’te Havran Kültür Merkezi’nde yapılan toplantıda, özellikle üretim süreçlerinden pazarlama ve tanıtıma kadar pek çok aşamada karşılaşılan sorunlara dikkat çekildi. Toplantıya Havran ve Edremit Ziraat Odaları, Edremit Ticaret Odası ve Ticaret Borsası temsilcilerinin yanı sıra üreticiler de katıldı. Dernek, toplantıya hazırlıksız katılmak zorunda kaldığını belirterek, sektöre dair kapsamlı çözüm önerilerini içeren bir raporu
Balıkesir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’ne iletti. Raporda, zeytin ve zeytinyağı sektörünün dört temel başlıkta ele alınması gerektiği vurgulandı.
- Üretim sorunları
- İdari yapılanma ve mevzuat problemleri
- Depolama eksiklikleri
- Pazarlama güçlükleri
Üretim Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar
Özellikle iklim değişikliği nedeniyle sulama sorunları öncelikli konu olarak ele alındı. Havran Barajı suyunun daha verimli kullanılması ve damlama sulama sistemlerinin desteklenmesi önerildi. Ayrıca, zeytin sineği gibi zararlılarla mücadelede devlet desteğinin artırılması gerektiği belirtildi.
Hasat ve işçilik maliyetleri de önemli bir sorun olarak dikkat çekiyor. Küçük ölçekli arazilerde hasat makinelerinin yetersiz kaldığı vurgulanarak, kamu kurumlarının bu konuda üreticilere daha fazla destek sunması gerektiği ifade edildi. Üreticilere yapılan desteklemelerin günümüz ekonomik şartlarına uygun hale getirilmesi gerektiği belirtilirken, dane zeytin ve zeytinyağı fiyatlarının taban fiyat uygulamasıyla belirlenmesi önerildi.
İdari Yapılanma ve Mevzuat Eksiklikleri; Türkiye’nin, zeytinyağı üretiminde İspanya’dan sonra dünyada ikinci sıraya yükseldiği hatırlatılarak, bu başarının sürdürülebilmesi için idari düzenlemelere ihtiyaç olduğu kaydedildi. Raporda, zeytinlik alanların imara açılmasının önüne geçilmesi ve 3573 sayılı
Zeytincilik Yasası’na ek düzenlemelerin yapılması gerektiği vurgulandı. Ayrıca, sektörün temsil gücünü artırmak adına zeytin ve zeytinyağı grubunun ayrı bir ticaret odası olarak yapılanmasının faydalı olacağı belirtildi.
Depolama Alanındaki Eksiklikler; Zeytinyağının kalitesini korumak için lisanslı depoculuğun yaygınlaştırılması gerektiği ifade edildi. Bölgedeki mevcut depolama koşullarının yetersiz olduğu, bu durumun hem kalite kayıplarına neden olduğu hem de ihracatta sorun yarattığı dile getirildi. Raporda, modern depolama tesislerinin oluşturulmasının önemine dikkat çekilirken, bu konuda yerel yönetimlerin ve üretici birliklerinin iş birliği yapmasının şart olduğu belirtildi.
Pazarlama ve Tanıtımda Büyük Eksiklikler Var; Raporda, bölgenin coğrafi işaret tescilinde yaşanan karmaşaya dikkat çekildi. Edremit Körfezi’nde aynı ürünün farklı isimlerle tescillenmesinin, pazarlama açısından büyük bir dezavantaj olduğu vurgulandı. Bunun yerine, uluslararası tanınırlık için, Toscana örneğinde olduğu gibi, “Tek bir coğrafi işaret altında birleşilmesi gerektiği” ifade edildi. Zeytinyağı kalite yarışmalarının ise tüketiciyi yanıltıcı bir pazarlama aracı haline geldiği ve bu yarışmaların mevzuatla düzenlenmesi gerektiği belirtildi.
Yerel Ürünün Değeri Arttırılmalı; Raporda, markasız ve kontrolsüz zeytinyağı satışlarının hem tüketici hem de üretici için ciddi olumsuzluklar yarattığına dikkat çekildi. Bu durumun önüne geçmek için, ruhsatlı satış yerlerinin artırılması ve kayıt dışı ticaretin sıkı denetim altına alınması gerektiği ifade edildi. Ayrıca, sanal ortamda yapılan satışların da daha sıkı kontrol edilmesi önerildi.
Sonuç ve Öneriler
Edremit Zeytin ve Zeytinyağı Derneği tarafından hazırlanan rapor, sektörün tüm paydaşlarını bir araya getirecek organizasyonların düzenlenmesi gerektiğini vurguluyor. Zeytin ve zeytinyağı sektörünün sürdürülebilir bir şekilde büyüyebilmesi için devlet desteğinin artırılması, yerel yönetimlerin daha aktif rol alması ve üreticilerin bilinçlendirilmesi gerektiği belirtiliyor. Dernek Başkanı Adnan Sarısakal, raporun sektörün sorunlarını çözmek için önemli bir adım olduğunu belirterek, “
Edremit Körfezi, dünya çapında tanınan bir zeytinyağı üretim bölgesi. Ancak üreticilerimizin ve işletmelerimizin karşılaştığı sorunlar çözülmeden bu potansiyeli tam anlamıyla değerlendiremeyiz. Bu raporun, tarım politikalarının şekillendirilmesinde önemli bir rehber olacağına inanıyoruz.” dedi.
HABER MERKEZİ
