MUHARREM AYI VE AŞURE
Muharrem ayı İslam takvimine göre Muharrem ayının ilk günü başlayan ve on gün süren bir aydır. Bu ay Müslümanlar için maneviyatı yüksek bir dönemdir ve özellikle Alevi ve Sünni topluluklar arasında farklı şekillerde kutlanır. Muharrem ayı boyunca yapılan etkinliklerden biri de "aşure" geleneğidir.
Aşure Muharrem ayının 10. günü olan Aşure gününde pişirilen ve çeşitli meyve kuru yemiş ve tahıllarla yapılan geleneksel bir tatlıdır. Bu tatlı İslam mitolojisine dayanan bir hikayeye göre Nuh'un Gemisi'nin karaya oturduğu ve insanlığın kurtuluşu için bir işaret olduğu gün olan Aşure gününde yapıldığına inanılır.
Aşure yapımı genellikle bir topluluk etkinliği olarak gerçekleştirilir ve aileler ve komşular bir araya gelerek büyük kazanlarda üretim yaparlar. Aşure farklı yörelerde farklı tariflerle yapılabilmekle birlikte genellikle buğday nohut kuru üzüm kuru incir kuru kayısı ceviz fındık gibi malzemeler kullanılır. Tatlı şeker veya pekmez ile tatlandırılır ve genellikle tarçın vanilya gibi baharatlarla da aromalandırılır.
Aşure hazırlığı genellikle birkaç gün öncesinden başlar. Bu süre zarfında malzemeler hazırlanır buğday ve nohut ıslatılır ve pişirilmeye başlamadan önce haşlanır. Pişirme işlemi boyunca tencere karıştırılarak içerisine malzemeler eklenir ve tatlı kıvamına ulaşması beklenir. Hatta bazı topluluklarda Aşure pişirme işlemi saatler sürebilir.
Aşure aileler arasında misafirliklerde komşu ziyaretlerinde ve ibadethanelerde dağıtılan bir tatlıdır. Aşure Muharrem ayının maneviyatını yansıtan bir lezzettir ve paylaşmayı birlik ve beraberliği simgeler. Bu nedenle Aşure pişirme ve dağıtma geleneği önemlidir.
Ayrıca Muharrem ayında Aşure günü Müslüman topluluklar arasında farklı ritüeller ve ibadetler de gerçekleştirilir. Örneğin Alevi toplumunda Aşure günü Hz. Hüseyin ve 72 arkadaşının Kerbela'da şehit edildiği gün olarak anılır ve matem ayini düzenlenir. Sünni toplumunda ise Aşure günü oruç tutma sadaka verme ve hayır işleri yapma gibi ibadetler öne çıkar.
Muharrem ayı ve Aşure geleneği Türk toplumunda tarih boyunca önemli bir yere sahiptir. Bu gelenekler toplumun birliğini ve dayanışmasını pekiştiren paylaşma ve hoşgörü değerlerini yaşatan önemli etkinliklerdir. Aynı zamanda Muharrem ayı Müslümanlar için dini ve manevi bir öneme sahiptir ve bu ay içerisinde yapılan ibadetler ve etkinlikler aracılığıyla insanlar kendilerini daha yakın hissederler.